Kan een beroep tegen een GBA-beslissing onontvankelijk zijn?

U bent het niet eens met een beslissing van de Gegevensbeschermingsautoriteit (GBA) en tekent beroep aan bij het Marktenhof. Toch verklaart het hof uw beroep ‘onontvankelijk’ nog voor de discussie ten gronde wordt gevoerd. Is dit mogelijk?

Ja, dat kan. Als uw verzoekschrift – de akte waarmee u beroep instelt – niet duidelijk uw ‘grieven’ vermeldt, riskeert u dat uw beroep nietig en dus onontvankelijk wordt verklaard. Dit betekent dat de rechter de zaak niet inhoudelijk zal behandelen. Een arrest van het Marktenhof van 17 december 2025 illustreert pijnlijk duidelijk hoe essentieel deze procedurele vereisten zijn.

De feiten: een klacht en een seponering

De zaak begint wanneer een burger een klacht indient bij de Gegevensbeschermingsautoriteit (GBA). De klacht gaat over de manier waarop meterstanden worden genoteerd in het kader van een contractueel geschil met energieleveranciers.

Na onderzoek beslist de Geschillenkamer van de GBA op 7 maart 2025 om de klacht te seponeren. Dit betekent dat de GBA de klacht niet verder inhoudelijk zal behandelen. De GBA baseert zich hiervoor op artikel 95, §1, 3° GBA-wet, op grond waarvan de GBA klachten kan seponeren die niet tot haar strategische prioriteiten behoren.

De klager (de ‘verzoeker’) is het hier niet mee eens en stapt naar het Marktenhof in Brussel. Hij vraagt de vernietiging van de seponeringsbeslissing en eist dat de GBA zijn klacht alsnog ‘ten gronde’ (inhoudelijk) onderzoekt.

De beslissing: beroep onontvankelijk

Nog voor er over de meterstanden of de GBA-prioriteiten gesproken wordt, werpt de GBA een procedureel verweer op: het beroep van de verzoeker is onontvankelijk.

De GBA stelt vast dat het ‘verzoekschrift’ (het document waarmee het beroep werd ingediend) weliswaar vermeldt dat de verzoeker de beslissing wil laten vernietigen, maar nergens uitlegt waarom. Met andere woorden, er staan geen ‘grieven’ in het document.

De verzoeker had later in de procedure nog de kans om dit recht te zetten via een ‘conclusie’ (een gedetailleerd schriftelijk betoog), maar hij diende deze conclusie niet in binnen de door de rechter opgelegde termijn. Een poging om de avond voor de zitting alsnog een ‘nota’ en stukken in te dienen, wordt door het hof kordaat afgewezen als laattijdig en uit het debat geweerd.

Het Marktenhof volgt de redenering van de GBA en oordeelt:

• Het verzoekschrift vermeldt geen enkele grief of middel.
• Hierdoor worden de belangen van de GBA geschaad, omdat zij niet op een duidelijke manier kon weten waartegen zij zich precies moest verdedigen.
• Het verzoekschrift is daarom nietig (ongeldig).
• Gevolg: Het beroep wordt onontvankelijk verklaard.

De klager verliest de zaak op basis van een procedurefout, zonder dat de rechter zich ooit heeft uitgesproken over de inhoud van zijn klacht.

Juridische analyse en duiding

De GBA-wet die het beroep tegen beslissingen van de GBA regelt, specificeert zelf niet welke vorm het verzoekschrift moet hebben. Daarom valt het Marktenhof terug op de algemene regels van het Gerechtelijk Wetboek.

Twee artikels zijn hier cruciaal:

1. Artikel 1057, 7° Ger.W.: Dit artikel stelt dat een akte van hoger beroep, op straffe van nietigheid, “de uiteenzetting van de grieven” moet vermelden.
2. Artikel 1034ter, §4, Ger.W.: Dit artikel, van toepassing op verzoekschriften, eist eveneens “het voorwerp en de korte samenvatting van de middelen” van de vordering, op straffe van nietigheid.

De verzoeker had enkel het ‘voorwerp’ (de vernietiging) vermeld, maar niet de ‘middelen’ (de redenen).

Het hof moet vervolgens nagaan of deze fout de tegenpartij (de GBA) heeft geschaad (toepassing van art. 861 Ger.W.). Het hof oordeelde van wel: zonder duidelijke argumenten in het startdocument, was het debat “onvoldoende duidelijk” en kon de GBA haar verdediging niet volwaardig voorbereiden.

Hoewel de zaak niet ten gronde werd beoordeelde, voegde het hof er nog aan toe dat zelf áls het beroep ontvankelijk was geweest, de kans op succes klein was. Het hof stelt dat de GBA een discretionaire bevoegdheid heeft om klachten te seponeren op basis van haar strategische prioriteiten. Het Marktenhof wijst er op dat het niet over de rechtsmacht beschikt om die prioriteiten van de GBA te toetsen. Dit bevestigt dat de GBA een grote vrijheid heeft om te beslissen welke klachten ze wel en niet behandelt.

Wat dit concreet betekent

• Voor burgers en ondernemingen: Een beroep instellen tegen een beslissing van de GBA dient zorgvuldig te gebeuren. Uw eerste verzoekschrift is cruciaal. U moet hierin, op straffe van onontvankelijkheid, minstens een samenvatting geven van de juridische en feitelijke redenen waarom u de beslissing aanvecht. Een procedure starten zonder duidelijke argumentatie is gedoemd te mislukken.
• Voor de verwerende partij (bv. de GBA): Dit arrest toont het belang aan om de procedurele ontvankelijkheid te onderzoeken. Door het succesvol opwerpen van een nietigheid of onontvankelijkheid kan een zaak worden gewonnen nog voor het inhoudelijke debat is gestart.
• Algemeen: Dit arrest herbevestigt de ruime seponeringsbevoegdheid van de GBA. Als uw klacht niet past binnen de strategische doelstellingen van de GBA, is de kans reëel dat deze wordt geseponeerd, en het Marktenhof zal die keuze waarschijnlijk niet terugdraaien.

Veelgestelde vragen (FAQ)

Wat is het verschil tussen een ‘verzoekschrift’ en een ‘conclusie’?
Een ‘verzoekschrift’ is het document waarmee u een procedure start (of hier het beroep instelt). Een ‘conclusie’ is een later, meer gedetailleerd document waarin u uw argumenten (middelen) volledig uiteenzet, vaak als antwoord op de argumenten van de tegenpartij.

Wat zijn de ‘grieven’ in een beroepsprocedure?
Dit zijn de specifieke juridische of feitelijke redenen waarom u vindt dat de bestreden beslissing foutief is. Bijvoorbeeld: “De GBA heeft de wet verkeerd geïnterpreteerd” of “De GBA heeft ten onrechte mijn bewijzen genegeerd.” Zonder deze op te geven, is uw beroep inhoudsloos en onontvankelijk.

Ik ben te laat met mijn conclusie. Kan ik de avond voor de zitting nog een ‘nota’ indienen?
Nee. Het Marktenhof heeft in dit arrest de strenge regel van het Gerechtelijk Wetboek (art. 747) toegepast: conclusies, nota’s of stukken die na de afgesproken termijnen worden ingediend, worden “ambtshalve uit het debat geweerd”. Te laat is onherroepelijk te laat.

Conclusie

Een beroep instellen bij het Marktenhof tegen een beslissing van de GBA dient zorgvuldig te gebeuren. Dit arrest toont genadeloos aan dat het niet naleven van de vormvereisten, zoals het duidelijk formuleren van uw grieven in het verzoekschrift, in België leidt tot een onmiddellijk en definitief einde van de procedure. De inhoud van uw klacht doet er dan niet meer toe.