Phishing

Phishing is een vorm van internetfraude waarbij criminelen proberen om persoonlijke gegevens te bemachtigen door zich voor te doen als een betrouwbare instantie of persoon. Meestal gebeurt dit via e-mail, sms, telefoon of berichten op sociale media.

Hoe werkt phishing?:

• Misleiding: Je ontvangt een bericht dat lijkt te komen van je bank, overheid, telecomoperator of ander vertrouwd bedrijf.

• Dringend verzoek: Het bericht vraagt je vaak om onmiddellijk actie te ondernemen, zoals het klikken op een link, het bijwerken van wachtwoorden of het bevestigen van accountgegevens.

• Valse links of websites: Als je op de link klikt, kom je terecht op een vervalste website die sterk lijkt op de officiële site van een organisatie.

• Stelen van gegevens: Zodra je je gegevens invoert, verkrijgen criminelen toegang tot je bankrekening, e-mail of andere persoonlijke accounts.

De strafrechtelijke sanctionering van phishing in België

Wanneer is phishing strafbaar?

Phishing wordt meestal strafrechtelijk vervolgd als inbreuk op artikel 504quater Strafwetboek (informaticabedrog).

Er is sprake van informaticabedrog wanneer iemand (i) met bedrieglijk opzet, (ii) een onrechtmatig economisch voordeel voor zichzelf of voor een ander beoogt te verwerven, (iii) door gegevens die worden opgeslagen, verwerkt of overgedragen door middel van een informaticasysteem, in een informaticasysteem in te voeren, te wijzigen, te wissen of met enig ander technologisch middel (de normale aanwending) van gegevens in een informaticasysteem te veranderen.

De dader van informaticabedrog (en dus van phishing) kan door de correctionele rechtbank veroordeeld worden tot een gevangenisstraf van zes maanden tot vijf jaar en met geldboete van 26 euro tot 100.000 euro (te vermenigvuldigen x 8) of met een van die straffen alleen.

Poging tot het plegen van informaticabedrog kan worden gestraft met gevangenisstraf van zes maanden tot drie jaar en met een geldboete van 26 euro tot 5.000 euro (bedragen te vermenigvuldigen X 8) of met een van die straffen alleen.

De burgerrechtelijke aansprakelijkheid : terugbetaling van de ontvreemde bedragen.

De dader

Indien de dader kan geïdentificeerd worden en veroordeeld wordt voor phishing, kan het slachtoffer de rechtbank vragen om de dader te veroordelen tot een terugbetaling van de ontvreemde bedragen.

De bank

Indien de dader niet kan worden geïdentificeerd of de dader blijkt onvermogens te zijn, dan kan het slachtoffer onder bepaalde voorwaarden ook zijn of haar bank aanspreken om de ontvreemde bedragen terug te betalen. Weigert de bank dit te doen, dan kan de klant een gerechtelijke procedure opstarten tegen zijn bank voor de rechtbank van eerste aanleg.

Lees hier meer over de aansprakelijkheid van de bank in het geval van phishing.

Wat kan een advocaat voor u doen?

De strafklacht

Om de dader van phishing te vervolgen dient een strafonderzoek te worden opgestart. Dit kan gebeuren op eigen initiatief van het Openbaar Ministerie (het parket), dan wel via een klacht van het slachtoffer. Een strafklacht kan op twee manieren ingediend worden:

• ofwel bij de politie die de klacht dan doorstuurt naar het parket. Het nadeel is dat het openbaar ministerie om opportuniteitsredenen kan beslissen om de zaak niet te onderzoeken en te seponeren.
• ofwel via een klacht met burgerlijke partijstelling bij een onderzoeksrechter. Het voordeel is dat een onderzoeksrechter verplicht is om te onderzoeken. Het nadeel is dat de onderzoeksrechter wel een borgsom vraagt.