Moet een buitenlandse webshop het Belgisch herroepingsrecht respecteren?

Hof van Beroep Antwerpen beschermt Belgische consumenten bij grensoverschrijdende online aankopen

Op 14 oktober 2024 deed het Hof van Beroep te Antwerpen een uitspraak over consumentenrechten bij internationale e-commerce. In deze zaak tussen een Duits bedrijf en een Belgische consument bevestigt het Hof dat het Belgische consumentenrecht van toepassing blijft, ondanks andersluidende bepalingen in de algemene voorwaarden van het handelsplatform.

Kernpunten van de zaak: herroepingsrecht en reserveringskosten

De zaak draaide om een tractor die een Belgische consument voor €415.000 had aangekocht via het online platform technikboerse.com. De consument betaalde €20.000 aan het Duitse bedrijf, waarna het bedrijf dit bedrag als een “reserveringsprijs” beschouwde. Toen de consument binnen de wettelijke termijn zijn herroepingsrecht uitoefende, weigerde het bedrijf deze €20.000 terug te betalen.

Juridische vragen over internationale online aankopen

Het Hof beantwoordde vier cruciale vragen voor e-commerce over landsgrenzen heen:

1. Welke rechtbank is bevoegd? Kan een forumkeuzebeding Belgische consumenten verplichten naar een buitenlandse rechtbank te gaan?
2. Welk recht is van toepassing? Geldt Belgisch of buitenlands recht bij online aankopen?
3. Wat is een verkoop op afstand? Wanneer is er sprake van een online aankoop met herroepingsrecht?
4. Zijn reserveringskosten toegestaan? Kunnen webshops kosten aanrekenen bij herroeping?

Rechtsmacht blijft in België bij internationale webshops

Het Hof oordeelde dat de Belgische rechtbanken bevoegd bleven, ondanks het forumkeuzebeding voor München in de algemene voorwaarden. Volgens de Brussel Ibis-Verordening (artikelen 17-19):

• Een consument kan alleen gedaagd worden voor rechtbanken in zijn eigen land
• Een verkoper die zijn activiteiten richt op de Belgische markt, aanvaardt de rechtsmacht van Belgische rechtbanken
• Forumkeuzebedingen in algemene voorwaarden kunnen consumentenrechten niet uithollen

Belgisch consumentenrecht van toepassing

Het Hof bevestigde dat het Belgische recht van toepassing bleef, ondanks de keuze voor Duits recht in de voorwaarden:

• De Rome I-Verordening (artikel 6) beschermt consumenten door het recht van hun woonplaats toe te passen
• Een buitenlandse webshop die zich op Belgische consumenten richt, moet het Belgische consumentenrecht respecteren
• Rechtskeuzebedingen kunnen de bescherming van lokale consumentenwetgeving niet omzeilen

Herroepingsrecht bij online aankopen blijft overeind

Een belangrijke vaststelling was dat het hier om een verkoop op afstand ging met volledig herroepingsrecht:

• Ook al had de consument de tractor vooraf bezichtigd, de overeenkomst zelf werd op afstand (via e-mail) gesloten
• Als consument had de koper recht op een herroepingstermijn van 14 kalenderdagen (art. VI.47 Wetboek van Economisch Recht)
• Dit herroepingsrecht werd tijdig en correct uitgeoefend door de consument

Geen reserveringskosten bij herroeping toegestaan

Het Hof verwierp het concept “reserveringsprijs” als niet-terugbetaalbare kost:

• Een eenzijdige vermelding op een factuur creëert geen bindende overeenkomst
• Er was geen bewijs van een afzonderlijke overeenkomst over deze kosten
• Dergelijke bepalingen zouden in strijd zijn met het wettelijke herroepingsrecht (art. VI.63 WER)
• Bij herroeping is de consument geen kosten verschuldigd, tenzij die specifiek in de wet zijn voorzien

Wat betekent dit voor online shoppers en webshops?

Voor consumenten

Als Belgische consument bent u beter beschermd dan u misschien dacht:

• U kunt procedures tegen buitenlandse webshops starten voor Belgische rechtbanken
• Het Belgische consumentenrecht beschermt u bij aankopen van buitenlandse online verkopers
• Uw herroepingsrecht van 14 dagen blijft gegarandeerd, ongeacht wat er in de algemene voorwaarden staat
• Reserveringskosten, annuleringsvergoedingen of andere extra kosten bij herroeping zijn onwettig

Voor ondernemingen

Als u een webshop uitbaat die verkoopt aan Belgische consumenten:

• Weet dat Belgische consumenten u kunnen dagvaarden voor Belgische rechtbanken
• Het Belgische consumentenrecht is van toepassing, ook als uw voorwaarden anders vermelden
• U kunt geen reserveringskosten of andere vergoedingen aanrekenen bij herroeping
• Uw algemene voorwaarden moeten voldoen aan de Belgische wetgeving

Juridisch advies nodig over e-commerce en consumentenrecht?

Heeft u vragen over uw rechten bij online aankopen? Of bent u een ondernemer die zijn webshop juridisch correct wil inrichten? Ons advocatenkantoor is gespecialiseerd in:

• Consumentenrecht en herroepingsrecht bij internationale aankopen
• Bijstand bij geschillen met buitenlandse webshops
• Terugvordering van onterecht ingehouden bedragen
• Advies voor online ondernemers over wettelijke verplichtingen
• Opstellen van correcte algemene voorwaarden voor e-commerce