Joris DeeneDe SaaS-markt (Software as a Service) staat op het punt een ingrijpende transformatie te ondergaan. Satya Nadella, CEO van Microsoft, heeft onlangs gesuggereerd dat de meeste SaaS-toepassingen in wezen niet meer zijn dan een aantrekkelijke interface bovenop een database, en dat artificiële intelligentie deze markt fundamenteel zal verstoren.
Deze observatie sluit aan bij een bredere trend die we in de softwarewereld zien ontwikkelen. Traditionele SaaS-applicaties, die volgens velen hun eerste existentiële crisis doormaken, zullen mogelijk plaatsmaken voor wat nu ‘Deep SaaS’ wordt genoemd.
Wat is Deep SaaS precies?
Deep SaaS vertegenwoordigt een nieuwe benadering van softwareontwerp en -gebruik. In plaats van volledig geïntegreerde suites, richt Deep SaaS zich op essentiële basisdiensten zoals gegevensopslag, berichtenverzending (e-mail, push, SMS), werkstroomorchestratie en complexe analyses.
Deze evolutie wordt mogelijk gemaakt door composability – een concept waarbij atomaire softwarediensten worden georchestreerd om het gewenste resultaat te bereiken – en door op agents gebaseerde AI. Nieuwe protocollen zoals MCP (Model Context Protocol) faciliteren de communicatie tussen AI’s en applicaties.
In de toekomst zou het niet meer nodig zijn om gebruikersinterfaces te hebben zoals we die nu kennen. Een eenvoudige spraakopdracht zoals “bereid mijn eindejaarscampagne voor, geïnspireerd door wat onze concurrent X deed” zou volstaan. De AI op uw apparaat zal verschillende agents inzetten die samenwerken om de taak uit te voeren en u de resultaten presenteren.
Volgens experts zou deze manier van werken binnen drie tot vijf jaar algemeen kunnen worden. Dit is gunstig voor producenten van embedded AI in terminals, maar minder goed nieuws voor traditionele SaaS-ontwikkelaars.
De juridische implicaties van Deep SaaS
Terwijl deze technologische evolutie zich voltrekt, moeten we ook stilstaan bij de juridische implicaties ervan. Tot nu toe hebben veel AI-systeemaanbieders geen serieuze aandacht besteed aan juridische beperkingen, zoals intellectuele eigendomsrechten op gebruikte inhoud en het gebruik van persoonsgegevens zonder transparantie te bieden.
Een belangrijk element hierbij is een arrest van het Hof van Justitie van 4 oktober 2024. In deze uitspraak heeft het Hof geoordeeld dat een bedrijf een vordering kan instellen tegen een concurrent wegens oneerlijke handelspraktijken wegens het niet respecteren van de AVG-vereisten (Algemene Verordening Gegevensbescherming). Dit creëert een nieuw juridisch risico voor AI-gedreven oplossingen die wetgeving inzake gegevensbescherming negeren.
De juridische risico’s voor niet-naleving
Een bedrijf dat de AVG niet naleeft, kan niet alleen zware financiële sancties van gegevensbeschermingsautoriteiten verwachten (zoals in België de GBA), maar kan nu ook worden geconfronteerd met rechtszaken van concurrenten wegens oneerlijke concurrentie.
De logica hierachter is eenvoudig: een bedrijf dat de AVG niet naleeft, vermijdt de kosten van compliance en geniet daardoor een oneerlijk concurrentievoordeel. Concurrenten kunnen dit nu aanvechten via juridische procedures.
Implicaties voor Deep SaaS-providers
Voor Deep SaaS-providers betekent dit dat ze niet alleen moeten innoveren op technologisch vlak, maar ook moeten zorgen voor volledige juridische compliance. Dit omvat:
- Transparante verwerking van persoonsgegevens
- Correcte omgang met intellectuele eigendomsrechten
- Naleving van de AVG en andere relevante wetgeving
Het negeren van deze juridische vereisten kan leiden tot dubbele sancties: administratieve boetes én rechtszaken wegens oneerlijke concurrentie.
Een gelijk speelveld
Deze juridische aspecten kunnen ook de vervangingsprocessen vertragen die experts voorspellen. SaaS-tools die al compliant zijn met juridische vereisten, hebben mogelijk een langere levensduur dan verwacht, aangezien ze op dit vlak een voorsprong hebben op nieuwere AI-gedreven alternatieven.
Echter, als SaaS-providers ook AI in hun oplossingen gaan gebruiken zonder rekening te houden met juridische vereisten, zullen ze niet langer oneerlijke concurrentie kunnen claimen.
Conclusie en advies voor bedrijven
De verschuiving naar Deep SaaS vertegenwoordigt een belangrijke evolutie in de softwaremarkt. Bedrijven die deze trend volgen, moeten echter niet alleen focussen op technologische innovatie, maar ook op juridische compliance.
Niet-naleving van de AVG kan nu leiden tot dubbele risico’s: sancties van gegevensbeschermingsautoriteiten én rechtszaken van concurrenten wegens oneerlijke concurrentie.
Voor bedrijven die actief zijn in deze sector adviseren wij:
- Zorg voor volledige naleving van de AVG en andere relevante wetgeving
- Wees transparant in uw gegevensverwerking
- Respecteer intellectuele eigendomsrechten bij het gebruik van inhoud voor AI-training
- Overweeg juridisch advies bij de ontwikkeling van AI-gestuurde oplossingen
Ons kantoor heeft expertise in zowel gegevensbescherming als mededingingsrecht, en staat klaar om u te begeleiden in deze nieuwe, complexe juridische omgeving. Of u nu een traditionele SaaS-provider bent die de overgang naar Deep SaaS overweegt, of een nieuwkomer in deze markt, onze specialisten kunnen u helpen om juridische risico’s te minimaliseren en uw innovatie op verantwoorde wijze voort te zetten.
